Het wordt voor beleggers steeds belangrijker om ‘gunstige’ economische gegevens goed door te spitten. Want daar is vaak het nodige op af te dingen, stelt Rob Putter.
Directeur Christine Lagarde van het IMF ziet een nieuwe bedreiging voor de wereldeconomie. Volgens haar dreigt een periode van lage groei, wat ze de ‘nieuwe middelmaat’ noemt. Na de ‘new normal’ en de ‘new neutral’ van sterbelegger Bill Gross, nu de ‘nieuwe middelmaat’ van Christine.
Verder zegt Lagarde dat monetaire stimulering is uitgewerkt en dat ingrijpende maatregelen nodig zijn. Ze heeft kritiek op de Europese Centrale Bank, die de geldkraan verder opendraait, terwijl de Amerikaanse Federal Reserve die juist dichtdoet. Een meer overtuigend bewijs dat Europa op een paar jaar afstand achter de Verenigde Staten aanhobbelt, kun je overigens niet leveren.
Europa loopt achter op VS
Ook in het momentum van de aandelenmarkten is die achterstand zichtbaar. In grafiek 1 is de AEX-Index afgezet tegen de Amerikaanse S&P-500 Index. Het beeld spreekt voor zich. (klik voor vergroting)
De grafiek reflecteert het verschil in herstel van de economische groei tussen de VS en Europa. Maar volgens Lagarde zal het economisch herstel in de gehele wereld in 2015 pover zijn en bovendien ongelijk verdeeld. Bij dat laatste kan ik mij wel wat voorstellen.
Verschil tussen arm en rijk
Het verschil tussen rijk en arm in de wereld wordt steeds groter. Als we alleen de VS als voorbeeld nemen zien we dat bij 90 procent van de bevolking het inkomen al jaren niet echt in beweging is. Sterker nog, qua netto waarde zijn ze er sinds 2007 behoorlijk op achteruit gegaan. Zie grafiek 2. (klik voor vergroting)
Bij nog eens 9 procent is er enige beweging naar boven in het inkomen zichtbaar. Maar grafiek 3 laat een verhelderend beeld zien van wat er aan de andere kant van die negenennegentig procentlijn gebeurt. (klik voor vergroting)
Bij de top 0,1 procent (1 op de 1000) is er een significante stijging van het inkomen zichtbaar. Maar bij de top 0,01 procent (1 op de 10.000) is er een bijna exponentiële toename van het inkomen zichtbaar. Als u 10.000 Amerikanen kent is de kans groot dat er iemand tussen zit die meer dan dertig miljoen dollar per jaar verdient.
Strijd tussen arm en rijk
Kijk, de top 1 procent is goed genoeg. Als jij (en ik) een miljoen dollar per jaar verdienen, zal er niemand klagen. Ook niet als we er honderd uur per week voor moet werken.
Maar dieper in die 1 procent is een andere wereld en daar gelden andere normen. En dit zijn alleen maar de cijfers voor de VS. In China, Rusland en nog en paar van dat soort landen is de situatie nog veel extremer. We hebben het in deze column wel eens over geopolitieke risico’s gehad. Wat betreft de risico’s van oorlog in de wereld geeft grafiek 4 een aardige opsomming van de huidige situatie.
Circa 11,7 procent van de wereldbevolking leeft in een oorlogsgebied met alle risico’s van dien voor hun welvaart. Qua olieproductie (onze grootste zorg) gaat het om 9 procent. Ook dat is te overzien. Maar als er ooit een oorlog uitbreekt tussen arm en rijk over de verdeling van de welvaart gaat het over 90 procent van de wereldbevolking en dat is toch een ander getal.
Nieuwe middelmaat
Maar goed, Christine heeft een oplossing. Volgens de IMF-directeur moeten landen hun arbeids-, diensten- en productmarkten hervormen. Daarnaast moeten zij voorzichtig te zijn met het verminderen van begrotingstekorten, subsidies op brandstoffen verminderen, meer vrouwelijke werknemers inzetten en beroepen in de juridische sector meer openstellen. Politiek volkomen correct en dat is dan ook alles.
Als laatste zegt ze nog dat we kunnen doormodderen met de 'nieuwe middelmaat' of een gedurfd beleid kunnen gaan voeren dat resulteert in een 'nieuw momentum'. En met dit soort uitspraken kom je dan in de top 1 procent.
Beurzen hoger, maar herstel is wankel
De 'new normal', de 'new neutral' en de 'nieuwe middelmaat' staan een beetje in contrast met de gang van zaken op de beurzen. Een gedrukte groei, maar geen gedrukte koersen. Steeds meer instanties, waaronder recentelijk De Nederlandsche Bank, roepen dat dit niet kan en waarschuwen voor een zeepbel. Misschien te vroeg, misschien te laat.
De S&P-500 Index is inmiddels al weer wat onder de top, maar het kan (beperkt) nog alle kanten op. Er is nog steeds goedkoop geld, maar de weglopende dollar is mogelijk een voorbode van verandering. Het economisch herstel van de VS lijkt door te zetten, maar met de nadruk op lijkt.
De markt maakte recentelijk een sprongetje na het laatste banencijfer uit de VS. De werkeloosheid is weer onder de zes procent en 248 duizend banen erbij. Mooi toch? Nee. Het cijfer is zwaar geflatteerd omdat er 315 duizend werkzoekenden van de lijst zijn afgevoerd. Voorgoed naar de steun of terug naar familie.
De arbeidsparticipatie in de VS is de laagste van de laatste 36 jaar. Er zijn 92,6 miljoen arbeidsgeschikte Amerikanen die niet werken. Vier van de vijf van de 248.000 nieuwe banen zijn in de laagst betaalde klasse. Allemaal onderin onze 90 procent van de welvaartsverdeling. Daar is op zich niks mis mee, maar het voegt weinig toe aan de groei.
Het wordt voor beleggers steeds urgenter om de met verve gebrachte gunstige economische gegevens goed door te spitten. Anders loopt u de kans om samen met de moderne beleidsmakers te gaan behoren tot Christine Lagarde’s nieuwe middelmaat. En dat wilt u vast niet.
Rob Putter is zelfstandig vermogensadviseur voor financieel adviesbureau Uniquest, onderdeel van de Latin Capital Group. De informatie in deze column bevat geen individueel beleggingsadvies of aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl